Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου ῾Ριζωμενοι στην πiστι

 

῾Ριζωμενοι στην πiστι

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἡ πρώτη τοῦ νέ­ου ἔτους. Κανονικὰ γιὰ τὴν Ἐκκλησία δὲν εἶνε ἡ πρώτη τοῦ ἔτους. Γιὰ τὸ ἐκκλησιαστι­κὸ ἡμερολόγιο πρώτη τοῦ ἔτους εἶνε ἡ 1η Σεπτεμβρίου. Ἀλλὰ ἡ 1η Ἰανουαρίου, πρώτη τοῦ πολιτικοῦ ἡμερολογίου, ἐπικράτησε.
Νέο ἔτος χαιρετίζουμε, ποὺ ἀνέτειλε στὸν ὁρίζοντα. Θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε μὲ ἁπλᾶ λόγια νὰ διατυπώσω μερικὲς πρακτικὲς σκέψεις.

* * *

Ὁ ἄνθρωπος, ἀγαπητοί μου, δὲν εἶνε ὅπως τὰ ζῷα. Τὸ ζῷο ζῇ μόνο γιὰ τὶς ἀνάγκες καὶ ἡ­δονὲς τῆς στιγμῆς. Ὁ ἄνθρωπος ἁπλώνει τὶς ῥί­ζες του βαθειά· στηρίζεται στὸ παρελθόν, ζῇ τὸ παρόν, καὶ στρέφεται μὲ ἐλπίδα πρὸς τὸ μέλλον.
1. Εἶπα, ὅτι ὁ ἄνθρωπος στηρίζεται στὸ παρελθόν. Τέτοιες ἰδίως μεγάλες ἡμέρες, ὅπως ἡ σημερινή, εἶνε ἡμέρες ἱερῶν ἀναμνήσεων. Θυ­μᾶται τὰ παιδικά του χρόνια, ὅταν ζοῦσε σὰν ἄγγελος μέσα στὸ οἰκογενειακὸ περιβάλλον. Θυμᾶται τοὺς καλούς του γονεῖς, ποὺ δὲν ζοῦν πλέον. Θυμᾶται τοὺς δασκάλους του, ποὺ τοῦ ἔμαθαν τὰ πρῶτα γράμματα, νὰ συλλαβίζῃ καὶ νὰ διαβάζῃ. Θυμᾶται ζωηρὰ τοὺς πνευματικούς του πατέρες – ἱερεῖς, ποὺ τὸν δίδαξαν νὰ πιστεύῃ στὸ Θεό. Θυμᾶται ἀκόμη τοὺς προγό­νους –εἴμαστε ἔθνος μὲ ἱστορία–, ἐκείνους ποὺ κοπίασαν καὶ θυσιάστηκαν γιὰ νὰ ζοῦμε ἐ­μεῖς σὲ ἐλεύθερη πατρίδα. Θυμᾶται τοὺς προσ­φιλεῖς νεκρούς, καὶ δάκρυα ἔρχονται στὰ μάτια του. Αὐτοὶ δὲν βρίσκονται κοντά μας, δὲν θὰ καθήσουν σήμερα στὸ τραπέζι μας. Ἀπουσι­ά­ζουν. Ὑπάρχουν κάπου ἀλλοῦ, πέρα ἀπὸ τὰ ἄ­στρα καὶ τοὺς γαλαξίες, κοντὰ στὸ Θεό, ἐκεῖ ὅ­που δὲν ὑπάρχει μεταβολὴ καὶ ἀλλοίωσις. Ὅ­λους αὐτοὺς ἐνθυμούμεθα σήμερα, κι ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ψυχῆς λέμε· «Αἰωνία αὐτῶν ἡ μνήμη» καὶ «Μνησθείη αὐτῶν ὁ Θεὸς ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ».
2. Ἀλλὰ τὴν ἡμέρα αὐτὴ περνάει μπροστά μας σὰν ταινία καὶ ὅλη ἡ ζωή μας. Μέσα στὰ 20, 30, 50, 60, 80 χρόνια, ὅσο ἔχουμε ζήσει, διακρί­νουμε μερικὰ σημεῖα, μερικὰ ὁρόσημα, ἔκ­τακτα γεγονότα, στιγμὲς ἢ ἡμέρες, κατὰ τὶς ὁποῖ­ες ἦ­ταν ὅ­λα μαῦρα καὶ σκοτεινά, ὅλοι μᾶς ἀ­πελπί­ζανε, δὲν ὑπῆρχε καμμιά διέξοδος, καὶ ξα­­φνικὰ ἕνα χέρι, τὸ παντοδύναμο χέρι τοῦ Θεοῦ, ἁπλώθηκε πάνω μας, πάνω στὸ σπίτι καὶ τὴν οἰ­κογένειά μας, καὶ μᾶς ἔσωσε. Ὅλοι στὴ ζωὴ ἔχουμε δεῖ κάποιο θαῦμα, ὅπου φαίνεται καθαρὰ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἡμέρα αὐτὴ μᾶς ὑ­πενθυμίζει τὶς θεῖες εὐεργεσίες, ἔκτακτες καὶ τακτικές, καὶ λέμε μαζὶ μὲ τὸ Δαυΐδ· «Εὐ­λό­γει, ἡ ψυχή μου, τὸν Κύριον…» (Ψαλμ. 102,1).
3. Ὅταν ὅμως σήμερα ῥίχνουμε τὸ βλέμμα στὸ παρελθόν, ἐνθυμούμεθα καὶ κάτι δυσάρε­στο. Εἶνε τὸ λυπηρότερο ἀπὸ ὅλα. Ἐσεῖς ποιό θεωρεῖτε ὡς τὸ θλιβερώτερο στὸν κόσμο; Εἶ­νε ἡ ἀγιάτρευτη ἀρρώστια, ἡ οἰκονομικὴ χρεωκοπία, ἡ πυρκαϊά, τὸ ναυάγιο στὴ θάλασσα, ὁ σεισμός, ποιό ἀπ᾿ ὅλα αὐτά; Ὁ Μέγας Βασί­λειος, ποὺ ἑορτάζει σήμερα, ἔχει μιὰ ὁμιλία σχε­τική. Τὸ μεγαλύτερο δυστύχημα τῆς ζωῆς, λέει, εἶνε τὰ ἁμαρτήματά μας. Ὤ τὰ ἁμαρτήματά μου καὶ τὰ ἁμαρτήματά σας! «Οὐκ ἔστιν εἰρήνη ἐν τοῖς ὀστέοις μου ἀπὸ προσώπου τῶν ἁμαρτιῶν μου», «ὅτι αἱ ἀνομίαι μου ὑ­περ­­ῇραν τὴν κεφαλήν μου, ὡσεὶ φορτίον βα­ρὺ ἐ­βαρύνθησαν ἐπ᾿ ἐμέ» (Ψαλμ. 37,4-5).
Ἂν θέλετε νὰ δῆτε πόσο βαρὺ πρᾶγμα εἶ­νε ἡ ἁμαρτία, διαβάστε στὸ Ψαλτήρι τὸν πεν­τηκοστὸ (50ό) ψαλμὸ τῆς μετανοίας. Θὰ δῆτε ἐκεῖ ἕνα βασιλιᾶ μὲ στέμμα, νὰ μὴν κοιμᾶται τὴ νύχτα, ἀλλὰ νὰ πέφτῃ στὰ γόνατα καὶ νὰ παρακαλῇ τὸ Θεὸ νὰ τὸν πλύνῃ καὶ νὰ τὸν καθαρίσῃ ἀπὸ τὰ ἁμαρτήματά του. Ξέρεις τί θὰ πῇ νὰ σὲ κεντήσῃ ὁ σκορπιὸς τῆς συνειδήσε­ως; Ἕνα σχετικὸ γεγονὸς ἀνέγραψαν οἱ ἐφημερίδες. Ὁ ἀεροπόρος, ποὺ ἔρριξε στὴ Χιροσίμα τὴν ἀτομικὴ βόμβα καὶ θέρισε τόσες χιλιάδες ἀνθρώπους, ἐπέστρεψε μετὰ στὴν πα­τρίδα του. Τὸν ὠνόμασαν ἐθνικὸ ἥρωα, τὸν στε­φάνωσαν, τοῦ ἔδωσαν σύνταξι στρατηγοῦ. Μέ­σα του ὅμως αὐτὸς εἶχε τύψεις. Θυμόταν τὴν ὥρα ποὺ ἔσπειρε τὴν καταστροφὴ σὲ ὁλόκληρη πολιτεία, καὶ δὲν ἡσύχαζε. Στὸ τέλος διεσαλεύθη ἡ διάνοιά του καὶ κατέληξε σὲ ψυχιατρεῖο.
Τὰ ἁμαρτήματά μας, αὐτὰ ποὺ ὅλοι ἔχουμε διαπράξει, τέτοιες μέρες ἅγιες ἔρχονται καὶ ῥίχνουν σκιὰ λύπης μέσα στὴ χαρά μας. Μᾶς κεντοῦν. Κάποιος ἀδέκαστος κριτὴς φωνάζει μέσα μας· Εἶσαι ἔνοχος!… Γι᾿ αὐτό, ἀδελφοί μου, σήμερα, πρώτη τοῦ ἔτους, ἂς πάρουμε τὴν εὐλογημένη ἀπόφασι. Ἐὰν κάποιος δὲν ἔ­χῃ σκεφθῆ ὣς τώρα τὰ ἁμαρτήματά του, τὸν παρακαλῶ ἐν ὀνόματι Ἰησοῦ τοῦ Ναζωραίου, τὸ ἔτος αὐτὸ νὰ τὰ ἐξομολογηθῇ σὲ κατάλλη­λο πνευματικὸ πατέρα. Ξέρουμε ἄλλωστε πόσο θὰ ζήσουμε; Τέτοια μέρα πέρυσι 60.000 πε­ρίπου γιώρτασαν μαζί μας, καὶ τώρα αὐτοὶ δὲν εἶνε ἀνάμεσά μας. Γι᾿ αὐτὸ νὰ κάνουμε σή­μερα ἕναν ἀπολογισμό, νὰ ἐρευνήσουμε τὴ συνείδησί μας, νὰ καλέσουμε δικαστὰς τοὺς ἀγγέλους καὶ ἀρχαγγέλους, καὶ νὰ ἐξοφλήσουμε τὰ γραμμάτιά μας. Πῶς ἐξοφλοῦν­ται τὰ γραμμάτια τῶν ἁμαρτημάτων; Ὤ, ἕνα δάκρυ πραγματικῆς μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως φτάνει! Τί ἀξίζει τὸ δάκρυ αὐτό; Δὲν ὑπάρχει ζυγαριὰ νὰ τὸ ζυγίσῃς. Ἕνα τέτοιο δάκρυ, λέει ὁ Μέγας Βασίλειος, σὰν τὸ δάκρυ τῆς πόρνης καὶ τοῦ λῃστοῦ, εἶνε διαμάντι, εἶ­νε Ἰορδάνης ποταμὸς ποὺ πλένει τὸν ἁμαρτωλό.
4. Νέο ἔτος! Ῥίξαμε τὸ βλέμμα στὸ παρελθὸν καὶ εἴδαμε τοὺς νεκρούς μας, εἴδαμε τοὺς εὐεργέτες μας, εἴδαμε καὶ τ᾿ ἁμαρτήματά μας. Ἀλλ᾿ ὅπως εἴπαμε, ὁ ἄνθρωπος δὲν ζῇ μόνο γιὰ τὸ παρελθὸν καὶ τὸ παρόν· ζῇ προπαντὸς γιὰ τὸ μέλλον. Καὶ ἡ σημερινὴ ἡμέρα μᾶς στρέ­φει καὶ πρὸς τὸ μέλλον. Γεννᾶται τὸ ἐρώτημα· Τί θὰ συμβῇ ἆραγε στὸν κόσμο κατὰ τὸ νέο ἔτος;
Ὁ σημερινὸς ἄνθρωπος, παρὰ τὴν πρόοδο τῶν ἐπιστημῶν, εἶνε ὁ δυστυχέστερος ποὺ ἔ­ζησε ποτὲ στὴ γῆ. Γιατὶ πάνω ἀπ᾿ τὸ κεφάλι του κρέμεται ἀπὸ μιὰ κλωστὴ ἡ ῥομφαία τῆς καταστροφῆς. Σὲ διάφορα σημεῖα τοῦ ὁρίζον­τος ὑπάρχουν ἑστίες πυρός, ἡφαίστεια ἕτοιμα νὰ ἐκραγοῦν, ζῶνες ἐπικίνδυνες. Τὰ μεγά­λα ἔθνη θὰ συμφωνήσουν ἆραγε μεταξύ τους, θὰ βροῦν τρόπο συμβιβασμοῦ τῶν διαφορῶν; Ὅλοι τὴν ἅγια τούτη μέρα μὲ τὴ φωνὴ τῆς Ἐκ­κλησίας εὐχόμεθα στὸ Θεὸ «ὑπὲρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου» (θ. Λειτ.). Ἄμποτε ἡ εἰρήνη ν᾿ ἁπλώσῃ τὰ φτερά της σ᾿ ὅλο τὸν κόσμο! Ἀλλὰ αὐτὸ εἶνε μιὰ εὐχὴ τῶν Χριστια­νῶν, ποὺ εἶνε μειοψηφία. Μήπως ὅμως… –τρέμει ὁ λογισμὸς καὶ δὲν θέλω νὰ προχωρήσω–, καθ᾿ ἣν στιγμὴν ἐμεῖς ὀργιάζουμε χωρὶς νὰ ὑπολογίζουμε οὔτε Θεὸ οὔτε συνείδησι, μήπως πλησιάζει ἡ ἡμέρα ἡ φρικτὴ τῆς τιμωρίας τοῦ Θεοῦ, ποὺ θὰ κληθοῦμε νὰ πληρώσουμε μὲ τόκο καὶ ἐπιτόκιο ὅλα τὰ ἁμαρτήματα καὶ τὰ αἴ­σχη μας, τὶς πορνεῖες καὶ τὶς μοιχεῖες, τὶς βλα­σφημίες καὶ τὶς ψευδορκίες κ.τ.λ.; Μήπως πλησι­άζει ὁ Ἁρμαγεδὼν τῆς Ἀποκαλύψεως (Ἀπ. 16,16); Ζοῦμε σὲ μία καμπὴ τῆς ἱστορίας τοῦ κόσμου, σὲ μία κοσμογονικὴ περίοδο.
Αὐτὲς τὶς φοβερὲς ἡμέρες ποιά ἡ θέσι τῶν Χριστιανῶν; Εἶνε ἡ θέσι τοῦ δειλοῦ, τοῦ ἀπογο­ητευμένου, τοῦ μελαγχολικοῦ; Ὅπως ὁ στρατιώτης ἐν καιρῷ πολέμου βρίσκεται σὲ ἐ­πιφυλακή, ἔτσι κ᾿ ἐμεῖς. «Γρηγορεῖτε», «γρηγορεῖτε», φωνάζει ὁ Κύριος (Ματθ. 24,42· 25,13 κ.ἀ.). Καὶ ὁ ἀπόστολος σήμερα λέει «Βλέπετε» (Κολ. 2,8), ἀ­νοῖξτε δηλαδὴ τὰ μάτια σας! Ὁ καθένας μας νὰ βρίσκεται σὲ ἐγρήγορσι, νὰ εἶνε στὰ ὅπλα. Καὶ πάνω ἀπ᾿ ὅλα τὰ ὅπλα νὰ ἔχουμε ἕνα. Ποιό εἶν᾿ αὐτό; Ἡ πίστις.
Ὦ πίστις ἁγία, πίστις ὀρθόδοξος, πίστις ἀ­κράδαντος. Πίστις στὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν. Πίστις, ὅτι τὸ ἀγαθὸ θὰ νικήσῃ τὸ κακό. Κι ἂν ἀκόμη τὰ ἄνω γίνουν κάτω, ἐμεῖς πρέπει νὰ μείνουμε πιστοί. Ἡ φωνὴ τοῦ Χριστοῦ μᾶς λέει· «Μὴ ταρασσέσθω ὑμῶν ἡ καρδία, μηδὲ δειλιάτω» (Ἰω. 14,27), «πιστεύετε εἰς τὸν Θεόν, καὶ εἰς ἐμὲ πιστεύετε» (ἔ.ἀ. 14,1). Αὐτὴ τὴν πίστι ἂς τὴν κρατήσουμε.

* * *

Ἀδελφοί μου! Τὶς ἡμέρες αὐτὲς κάπου εἶδα μία κάρτ – ποστὰλ μὲ μιὰ εἰκόνα πολὺ διδακτι­κή. Εἰκονίζει ἕνα μεγάλο δέντρο, κι ἀπὸ κάτω ἔχει δυὸ στροφὲς ἑνὸς ἐκλεκτοῦ ποιητοῦ τῆς πατρίδος μας, τοῦ Ἰωάννου Πολέμη·
«…Μὴ φοβηθῇς τὸ δένδρο π᾿ ἅπλωσε
τὶς ῥίζες του βαθειὰ στὸ χῶμα·
κι ἂς σπάσῃ τὴν κορφή του ὁ ἄνεμος
καὶ τὰ πυκνὰ κλαδιά του ἀκόμα.
Μὴ φοβηθῇς αὐτὸν ποὺ ἐστήριξε
στὴν πίστι ἐπάνω τὴν ἐλπίδα·
τὸν εἶδα στὴ ζωὴ νὰ μάχεται,
μὰ πάντα ἀνίκητο τὸν εἶδα».
Σὰν τὸ δέντρο ἂς μείνουμε κ᾿ ἐμεῖς ῥιζωμένοι καὶ ἀκλόνητοι στὴν ὀρθόδοξο πίστι. Καὶ τότε, ὅ,τι κι ἂν συμβῇ, μὴ φοβηθῆτε.
Εὔχομαι, ὅλοι τὸ ἔτος αὐτὸ νὰ δώσουμε τὴ μαρτυρία τοῦ Χριστοῦ μὲ ἔργα ἀγαθά, ἔργα πίστεως, συνεπεῖς στὸ λόγο τοῦ Κυρίου· «Γίνου πιστὸς ἄχρι θανάτου, καὶ δώσω σοι τὸν στέφανον τῆς ζωῆς» (Ἀπ. 2,10)· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ποὺ ἔγινε στὸν ἱ. ν. Ἁγ. Ἐλευθερίου Γκύζη – Ἀθηνῶν τὴν 1-1-1961.
Τὴν ὁμιλία αὐτὴ μπορεῖτε νὰ τὴν ἀκούσετε χωρὶς περικοπὲς στὸ cd 22α΄Α τῆς σειρᾶς «ΦΩΝΗ ΒΟΩΝΤΟΣ» (πληροφορίες στὸ τηλέφωνο 23850-28868)