Ηθικος εκτραχηλισμoς «Ἢ ἀγνοοῦντας διδάξομεν, ἢ κακουργοῦσιν οὐκ ἐπιτρέψομεν» (Μ. Βασίλειος· Migne 32,128c)

 

ΦΩΝΗ ΔΙΑΜΑΡΥΡΙΑΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ, ΠΡΙΝ ΑΠΟ 72 ΧΡΟΝΙΑ, ΣΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ ΗΘΙΚΟΥ ΕΚΤΡΑΧΙΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ: «Η καταστασι ειναι θλιβερη. Πισω απο την οικονομικη κρισι & χρεωκοπια υπαρχει η ηθι­κη κρισι & χρεωκοπια. Κινδυνευουμε να καταποντιστουμε σαν τα Σοδομα & Γομορρα».

Δ΄ – Ἔτος ΛΣΤ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2228

Κυριακὴ Γ΄ Λουκᾶ
6 Ὀκτωβρίου 2019 ἑσπέρας

Ἡ ἀσχημία, ἀγαπητοί μου, ποὺ παρουσιάζουν τὰ ἤθη μεταπολεμικά, καὶ ἔξω καὶ στὴν πατρίδα μας, εἶνε ἀ­περίγραπτη. Ἔχουμε σημάδια μεγάλης καταπτώσεως. Ἄλλοτε π.χ. δὲν μποροῦσαν νὰ σταθοῦν ἔντυπα μὲ γυμνὲς εἰκόνες, ἐνῷ τώρα τὸ κοινὸ ῥουφάει τὸν βόρβορο σὰν δροσιστικὸ νέκταρ. Κατάν­τημα· δημοσιογράφοι νὰ σερβίρουν κόπρια καὶ ἀναγνῶστες νὰ τὰ καταβροχθίζουν μὲ λαιμαργία! Διαστροφὴ τῆς φύσεως, σύμπτωμα κοπροφα­γίας ποὺ προκαλεῖ ἀηδία. Τὸ κα­κὸ γενικεύεται, παίρνει διαστάσεις. Οἱ ἐφημε­ρίδες περιγρά­φουν ἐγκλήματα φρικιαστικά, αἴσχη, ἀφροὺς τῆς ἁμαρτίας. «Κύματα ἐπαφρί­ζοντα τὰς ἑαυ­τῶν αἰσχύνας» (Ἰούδ. 13) κατακλύζουν τὸν τόπο· καὶ οἱ ὑψηλότερες παρθενι­κὲς κορυφὲς κινδυνεύουν νὰ καλυφθοῦν ἀπὸ τὸ νέο αὐτὸ κατακλυσμὸ τῆς αἰσχρότητος, ποὺ προκαλεῖ ἡ ἄσεμνη τέχνη καὶ λογοτεχνία. Μία ἔρευνα μεταξὺ μαθητῶν θὰ ἀπεκάλυπτε ὑλικό, ποὺ μπρο­στά του θὰ κοκκίνιζαν ἀ­πὸ ντροπὴ μαινάδες καὶ σάτυροι τῆς ἀρ­χαιότητος. Νήπια στοὺς δρόμους ψελλίζουν λέξεις καὶ φράσεις ποὺ δὲν θὰ τὶς ἀνέφερε οὔ­τε ὁ Ἀριστοφάνης στὶς κωμῳδί­ες του. Ἀκοὴ καὶ ὅρασι μικρῶν καὶ μεγάλων μο­λύνονται καθημερινῶς μέσα στὴ νέα Βαβυλῶ­να. Γιὰ τὴ γενεά μας ταιριάζει νὰ πῇ κανεὶς τὸ ψαλμικὸ «Ἐνεπάγημεν εἰς ἰλὺν βυθοῦ καὶ οὐκ ἔστιν ὑ­πόστασις» (Ψαλμ. 68,2)· βυθιστήκαμε σὲ βόρ­βορο καὶ τὰ πόδια μας δὲν βρίσκουν στερεὸ ἔ­δαφος νὰ πατήσουν. Ἀδελφοί, βουλιάζουμε!
Ἡ κατάστασι εἶνε θλιβερή. Πίσω ἀπὸ τὴν οἰ­κονομικὴ κρίσι καὶ χρεωκοπία ὑπάρχει ἡ ἠθι­κὴ κρίσι καὶ χρεωκοπία. Κινδυνεύουμε νὰ καταποντιστοῦμε σὰν τὰ Σόδομα καὶ Γόμορρα.
Ἀπέναντι στὴν κατάστασι αὐτὴ μὲ τὶς μικρές μας δυνάμεις ὑψώσαμε φωνὴ διαμαρτυρίας. Τὸ 1952 δη­μοσιεύσαμε στὸ περιοδικὸ «Σπίθα» 4 σχετικὰ ἄρθρα· τὸ 1ο μὲ τίτλο «Ἡ σύγχρονη Κίρ­κη» (φ. 121 Ἰαν.) ἤλεγξε τὴ διαφθορὰ ποὺ προκαλεῖ ὁ κινηματογράφος, τὸ 2ο μὲ τίτλο «Στὰρ Ἑλ­λάς» (ἔ.ἀ. 127 Μάρτ.) στηλίτευσε τὴν δημοσία βράβευ­σι τοῦ γυμνοῦ στὰ περιβόητα «καλλιστεῖα», τὸ 3ο μὲ τίτλο «Σόρτς (γυ­μναστικαὶ ἀσκήσεις καὶ ἐπιδείξεις)» (ἔ.ἀ. 129 Μάιος) καυτηρίασε τὸ γυμνι­σμὸ χιλιάδων μαθητριῶν μπροστὰ στὰ μάτια ἐπισήμων ἀκόμη καὶ ἀρχιερέων, καὶ τὸ 4ο μὲ τί­τλο «Σὲ νεκρο­ταφεῖο χοροί;» (ἔ.ἀ. 130 Μάιος) ἤλεγξε τὶς χοροεσπερίδες τῆς ἀριστοκρατίας μὲ τερά­στιες σπατά­λες ἐνῷ ἡ δυστυχία τοῦ λαοῦ συνθέτει δράματα. Γιὰ τὴν ἀρθρογραφία αὐτὴ ὁ τότε ἐπιτελάρχης μὲ διαταγή του ἀπηγόρευσε τὴν κυκλοφορία τῆς «Σπίθας» στὸ στρατό!
Ἀπὸ τὴν ἀρθρογραφία τῆς «Σπίθας» προκλήθηκε ζωηρὴ συζήτησι καὶ ἀντίδρασι. Τὸ κακὸ ἀγρίεψε περισσότερο, ἀλλὰ καὶ τὸ καλὸ δυνάμωσε. Αὐτὸ δείχνουν πλῆθος ἐπιστολὲς ἀπὸ παντοῦ, καθὼς καὶ πυρῆνες ἀντιστάσεως καὶ διαμαρτυρίας ποὺ συστάθηκαν, ὅπως στὴν περίπτωσι τῶν καλλιστείων.
Ἐπάνω στὸ φλέγον αὐτὸ ζήτημα, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ γραπτὸ κήρυγμα, μὲ τὸ ἔλεος τοῦ Κυρίου μίλησα τρεῖς φορὲς στὴν αἴθουσα τοῦ συλλό­γου «Τρεῖς Ἱεράρχαι» τῶν Ἀθηνῶν σὲ ἀκροα­τήριο ποὺ κατέκλυζε ἀσφυκτικὰ μέχρι καὶ τοὺς διαδρόμους. Ἐπιθυμία καὶ ἀξίωσις τοῦ λαοῦ ἦταν, νὰ ἀρχίσῃ πιὸ συστηματικὰ ἀγώνας καὶ νὰ ἱδρυθῇ ὀρθόδοξος σύλλογος· γι᾽ αὐτὸ ὑποβλήθηκε ἀπὸ ἐπιτροπὴ αἴτησι στὸ Πρωτοδικεῖο Ἀθηνῶν καὶ ἱδρύθηκε τὸ σωματεῖο μὲ τὴν ἐπωνυμία «Μέγας Ἀθανάσιος».
Πρώτη ἐνέργεια τοῦ «Μεγάλου Ἀθανασίου» τὸν Φεβρουάριο τοῦ 1953 ἦταν, νὰ ὑποβλη­θῇ στὸν πρωθυπουργὸ στρατάρχη Παπάγο Ὑπόμνημα, τὸ ὁποῖο σὲ ἁπλῆ γλῶσσα ἔλεγε τὰ ἑξῆς.

* * *

1. Ἡ διαφθορὰ τῆς νεολαίας εἶνε τρομα­κτική. Κάθε μέρα γνωστοποιοῦνται σοβαρὰ ἐγκλήματα μὲ δρᾶστες νέους, πρᾶ­γμα ποὺ ἔχει ἀναστατώσει γονεῖς, ἐκπαιδευτικοὺς καὶ ὅλη τὴν κοινωνία. Ὅλοι διερωτῶνται· ποιά ἡ αἰτία τοῦ κοινωνικοῦ αὐτοῦ φαινομένου, καὶ γιατί ἡ πολιτεία δὲν λαμβάνει μέτρα;
2. Τὰ αἴτια τοῦ κακοῦ εἶνε βέβαια πολλά. Μετὰ ἀπὸ πολέμους παρατηροῦνται συνήθως τέτοιες κρίσεις· καὶ πρά­­γμα­τι ἡ πατρίδα μας τὴ δεκαετία 1940-50 ταλαιπωρήθηκε πολύ. Ὑπάρχουν ὅμως καὶ ἄλλες αἰτίες ἄσχετες μὲ τὸν πόλεμο· καὶ ἂν ἡ πολιτεία δὲν σταματήσῃ τὴ δρᾶσι τους, ἡ διαφθορὰ θὰ ἐξακολουθήσῃ νὰ τροφοδοτῆται. Οἱ αἰτίες αὐτὲς εἶνε τὸ θέαμα καὶ τὸ ἔντυπο· αὐτὰ ἔχουν γίνει σήμερα δύο μεγάλα ποτάμια διαφθορᾶς, ποὺ μολύνουν τὴν κοινωνία καὶ ἀπειλοῦν νὰ ἐξαλείψουν τὰ ἤθη μας. Ἐννοοῦμε βέβαια τὸ ἄσεμνο θέαμα καὶ τὴν ἄσεμνη λογοτεχνία. Ἐννοοῦμε τὴ γκαγκστερικὴ καὶ ἀνήθικη ταινία, ποὺ ἡρωοποιεῖ τὸν ἐγκληματία καὶ μὲ ἀχαλίνωτη φαντασία ἐμφανίζει τὴν πορνεία καὶ τὴ μοιχεία ὡς φυσιολογικὰ φαινόμενα καὶ διεγείρει τὰ κατώτερα ἔνστικτα μὲ στόχο τὸ ἐμπορικὸ κέρδος. Ἔτσι ὅμως ὑποσκάπτονται τὰ θεμέλια τῆς κοινωνίας καὶ κλονίζεται ἡ πίστι στὶς ἠθικὲς ἀξίες τοῦ ἑλληνικοῦ καὶ τοῦ χριστιανικοῦ πολιτισμοῦ, ποὺ εἶνε τὸ πολυτιμότερο ἀπόκτημα τῆς ἀνθρωπότητος.
Παρόμοια εἶνε ἡ ἐπίδρασι τοῦ ἀσέμνου ἐντύπου ξένης ἰδί­­ως προελεύσεως (περιοδικοῦ, βιβλίου κ.λπ.), μὲ πορνικὲς εἰ­κόνες καὶ ὕλη, ποὺ διεγείρουν τὰ σεξουαλικὰ καὶ τὰ ἀντικοινωνικὰ ἔνστικτα καὶ καταπνίγουν τὴ φωνὴ τῆς ἁγνότητος καὶ τὴ σεμνότητα. Γυμνὲς γυναῖκες ποζάρουν, ὥστε ὁ θεατὴς νὰ βρί­σκεται σὲ διαρκῆ πειρασμό. Αὐτὸ πρέπει νὰ ἀντιμετωπιστῇ δραστικά· εἶνε ἀπαράδεκτο ἠθικὰ καὶ ἐπιζήμιο κοινωνικὰ νὰ χρησιμοποιῆται ὁ σεξουαλισμὸς στὸ ἐμπόριο καὶ κάποιοι λίγοι νὰ πλουτί­ζουν εἰς βάρος τῆς ἠθικῆς ζωῆς τῶν πολλῶν.
3. Γι᾽ αὐτὸ ἱδρύθηκε τὸ σωματεῖο μας καὶ πρώτη ἐνέργειά του εἶνε τὸ ὑπόμνημα τοῦτο, ἀφοῦ ἡ πολιτεία εἶνε ἡ ἁρμοδία νὰ λάβῃ τὰ κατάλ­ληλα μέτρα. Ὡς τέτοια μέτρα ἐμεῖς προτεί­νουμε· ν᾽ ἀπαγορευθοῦν ἡ εἰσαγωγὴ ξένων καὶ ἡ παραγωγὴ καὶ κυκλοφορία ἐγχωρίων ἐντύπων μὲ γυμνὲς φωτογραφίες, καθὼς καὶ ἡ προβολὴ γκαγκ­στε­ρικῶν ταινιῶν καὶ διαφημίσε­ων, νὰ ἱδρυθῇ παιδικὸς κρατικὸς κινηματογράφος μὲ εἰδικὲς μορφωτικὲς καὶ ἠθικοπλαστικὲς προβολές, καὶ νὰ συσταθῇ κρατικὸς ὀργανισμὸς (ὅπως τὸ Βασιλικὸ Θέατρο τῆς Λυρικῆς Σκηνῆς) μὲ ἀποστολὴ τὴν παραγωγὴ ταινιῶν, γιὰ μικροὺς καὶ γιὰ μεγάλους, ποὺ οἱ ὑποθέσεις τους θὰ ἐμπνέωνται ἀπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ ἑλληνικοῦ καὶ τοῦ χριστιανικοῦ πολιτισμοῦ.
Γιὰ νὰ πραγματοποιηθοῦν αὐτά, εἶνε ἀναγκαῖο νὰ συγ­κροτηθῇ ἐπιτροπὴ ἀπὸ ἐκπροσώπους τῆς ἐκκλησίας τῆς πολιτείας καὶ τῶν γραμμάτων, ποὺ θὰ καταστρώσῃ πρόγραμμα ἐργασιῶν καὶ θὰ λαμβάνῃ κάθε φορὰ τὰ κατάλληλα μέτρα.
Ἐλπίζουμε νὰ προσέξετε αὐτὰ ποὺ σᾶς ἀναφέρουμε. Εἴ­μα­στε οἰκογενειάρχες καὶ θέλουμε νὰ προφυλάξουμε τὰ παιδιά μας ἀπὸ τὴ διαφθορά, καὶ νὰ προστατέψουμε τὴν πατρί­δα μας ἀπὸ τὰ μικρόβια τῆς ἠθικῆς ἀποσυνθέσεως, ποὺ εἰσάγον­­ται στὸν ὀργανισμό της ὑπὸ τὴ μορφὴ τῆς ψυχαγωγίας. Ὡς Χριστιανοὶ καὶ ὡς Ἕλληνες διαμαρτυρόμαστε γιὰ τὴ μέχρι τώρα ἀδιαφορία τῆς πολιτείας· ζητοῦμε ὁ ἑλληνικὸς καὶ χριστι­­α­νικὸς πολιτισμός, ποὺ προβλέπει τὸ σύνταγμα, νὰ γίνῃ καὶ στὴν πρᾶξι ὁ ῥυθμιστὴς τῆς ζωῆς καὶ τῆς ψυχαγωγίας τοῦ λαοῦ μας.

* * *

Ἐπιτροπὴ ἐπέδωσε ἰδιοχείρως τὸ ἀνωτέρω ὑπόμνημα στὸν ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν, στὸ πο­λιτικὸ γραφεῖο τοῦ πρωθυπουργοῦ, στὰ ὑ­πουργεῖα τύπου καὶ παιδείας, στὴ διεύθυνσι τῆς ἀστυνομίας, καὶ σὲ διάφορες ἄλλες ἀρχές.
Δόθηκαν ἐνθαρρυντικὲς ὑποσχέσεις, ὅτι τὸ κακὸ θὰ περιοριστῇ. Ἐμεῖς δὲν πιστεύουμε εὔκολα ὅτι τὰ λόγια γίνονται ἔργα. Ἔργα ζητάει ὁ εὐσεβὴς λαός, καὶ ἔργα δὲν βλέπει. Πικρὴ ἡ πεῖρα τοῦ παρελθόντος. Παρ᾽ ὅλα αὐ­­τὰ θέλουμε νὰ ἐλπίζουμε ὅτι κάτι θὰ γίνῃ στὸ σοβαρὸ αὐτὸ ζήτημα. Μὲ χαρὰ βλέπουμε ὅτι καὶ ἄλλοι κινοῦνται μὲ τὸν ἴδιο σκοπὸ σὲ σοβα­ρὴ συγκέντρω­σι κατὰ τοῦ τέρατος τῆς ἀκολασίας, ποὺ κατα­σπαράζει πλήθη νέ­ων καὶ νεανίδων. Αὐτὸς ὁ Μινώταυρος πρέπει νὰ ἐξ­οντω­θῇ. Τὸ ἴδιο ἂς κάνουν καὶ ἄλλοι.
Ὁ ἀγώνας θὰ συνεχιστῇ. Ἐφ᾽ ὅσον καὶ ἄλ­λα σωματεῖα ἀντιλαμβάνονται τὴν ἀνάγκη γιὰ γενναιότερη ἐξόρμησι, ἂς κινητοποιήσουν τὸ λαὸ σὲ ἀγῶνα, ὥστε τὰ νέα εἴδωλα ποὺ στήθηκαν ὡς «βδελύγματα ἐρημώσεως ἐν τόπῳ ἁγίῳ» (πρβλ. Δαν. 9,27· 12,11. Ματθ. 24,15. Μᾶρκ. 13,14) νὰ πέσουν. Ὅλοι, ἀδελφοί, ἂς ἐργασθοῦμε καὶ ἂς συνερ­γασθοῦμε κάτω ἀπὸ τὴ σημαία τοῦ σταυροῦ.
Τέλος δηλώνουμε δημοσίως τὰ ἑξῆς. Ἐ­άν, παρ᾽ ὅλες τὶς ἀναφορές, τὰ ὑπομνήματα, τὶς δι­αμαρτυρίες, δὲν γίνῃ τίποτα, τότε ὁ σύλ­λογος «Μέγας Ἀθανάσιος» θὰ βαδίσῃ ῥιζοσπαστικά. Τὸ κακό, ἀφοῦ ἔγινε προκλητικό, σκανδαλῶ­δες, ἀνυπόφορο, θέλει ἄλλη ἀντιμετώπισι. Μετὰ τὰ ἤπια μέσα θὰ ὑψωθῇ, ναὶ θὰ ὑψωθῇ, φραγγέλλιο. Δὲν θὰ τὸ κρατήσουν –ὅπως θά ᾽πρεπε– ἀρχιερεῖς καὶ θεολόγοι καὶ ἱεροκήρυκες· θὰ τὸ κρατήσῃ ὁ λαός, ὁ εὐ­σε­βὴς λαός. Ὅσο λίγος κι ἂν εἶνε, αὐτὸς εἶνε ὁ φρουρὸς τῶν νό­μων, γραπτῶν καὶ ἀγράφων, ὁ φρουρὸς τῆς πίστεως καὶ τῆς ἠ­θικῆς. Σ᾽ αὐτόν, στὸν πατρι­ω­τισμό του, ἀναθέτει τὴν τήρησί του τὸ Σύν­τα­­γμα μὲ τὸ τελευταῖο ἄρθρο του. Καὶ τὸ Σύντα­γμα δὲν λέει, ἡ Ἑλλάδα νὰ γίνῃ Χόλλυγουντ… Ναί, ὁ λαὸς θὰ ὑψώσῃ τὸ φραγγέλλιο καὶ θ᾽ ἀ­κουστῇ ἡ φωνή του, φωνὴ Θεοῦ, νὰ λέῃ· Μὴ ποιεῖτε τὴν Ἑλλάδα οἶκον αἰσχροῦ ἐμ­πο­ρίου καὶ τὰ μνήματά της σπήλαια γκαγκ­στερικῶν ταινιῶν καὶ ἐγκλημάτων (πρβλ. Ἰω. 2,16. Ματθ. 21,13. Λουκ. 19,46).
Ἀλλὰ πρὶν φθάσουμε στὰ ἄκρα, ἂς ἐλπίσου­με ὅτι τὸ κακὸ θὰ διορθωθῇ «μὲ νόμιμα καὶ κανονικὰ μέσα». Ὁ Κύριος βοηθός! Τὸ κακὸ εἶνε πολύρριζο καὶ πολύκλαδο· ἀπαιτεῖται κόπος καὶ μόχθος γιὰ ν᾽ ἀλλάξῃ ἡ κατάστασι.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Περιληπτικὴ μεταφορὰ σὲ ἁπλῆ γλῶσσα καὶ προσαρμογὴ ἄρθρου ποὺ δημοσιεύθηκε πρὶν ἀπὸ 66 χρόνια μὲ διαφορετικὸ τίτλο («Ὀρθόδοξος Σύλλογος “Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος”») στὸ περιοδικὸ «Χριστιανικὴ Σπίθα» (Κοζάνη, φ. 141/Μάρτ. 1953) 24-8-2019.